Meme Kanserinde Ailesel Yatkınlık Ve BRCA 1-2 Gen Analizi

Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanser türlerindendir. Dünya sağlık örgütüne göre tüm dünyada, kadınlarda görülen kanserlerin yaklaşık dörtte biri meme kanseridir. Türkiye’de meme kanseri ortalama 25 yaşından itibaren görülmeye başlar ve görülme sıklığı yaşa göre artar.

Çoğu kanser türlerinde olduğu gibi meme kanserinde de genetik yatkınlık önemlidir. Ailesinde meme kanseri olan bireylerin meme kanserine yakalanma riski artmaktadır. Meme kanserinde genetik geçişin bir diğer özelliği gen mutasyonlarıdır. BRCA 1 ve BRCA 2 genlerinde meydana gelen genetik değişiklikler doğrudan meme kanserine yol açmasa bile meme kanserine yakalanma riskini büyük ölçüde arttırmaktadır. BRCA 1 ve 2 testi, meme ve yumurtalık kanserleri için risk oluşturan bu genetik değişiklikleri inceleyerek, kişilerin hangi risk grubunda olduklarını belirlememizi sağlar.

Neden BRCA 1 ve 2 Testi Yapılır?

Bu test bireylerin kendi genetik özelliklerini ve hangi risk grubunda olduklarını öğrenmesini sağlar. Yüksek risk taşıyan bireyler düzenli takiplerini arttırarak sağlık kontrollerinin bu yönde özelleşmesini sağlayabilirler. Böylece erken tanı ve müdahale imkanı artmış olur. Genetik sebeplere bağlı kanserlerin görülme yaşı daha erken olabilmektedir. Bu nedenle standart taramanın dışında gen mutasyonlarının analizi erken teşhisi kolaylaştırabilir. Yüksek riskli sonuçlarda testi yaptıran kişinin ailesi de değerlendirilmelidir. Genetik bir mutasyondan söz ettiğimiz için ailenin diğer bireylerinde de ben mutasyonuna rastlanabilir ve erken müdahale edilebilir.

Genetik Testlerde Risk Olmadığı Görülürse Meme Kanserine Kesin Yakalanmayacağımız Söylenebilir mi?

Genetik testlerin negatif çıkması sadece kalıtsal meme kanserine yakalanma olasılığını büyük ölçüde kaldırır. Ancak diğer risk faktörlerine bağlı olarak meme kanserine yakalanma oranı ortadan kalkmaz.

Memede lezyon bulunması, uzun süreli kontrolsüz doğum kontrol hapı kullanımı, hiç doğum yapmamış olma veya 30 yaşından sonra doğum yapma, sigara kullanımı, beslenme sorunları, kanser öyküsü bulunması, çevresel faktörler ve yaş gibi nedenler ile meme kanseri riski kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.

Meme Kanseri Gelişme Riski Azaltılabilir mi?

Düzenli sağlık kontrolü, her ay düzenli olarak kendi kendimize yapacağımız meme muayenesi, sağlıklı ve düzenli beslenme alışkanlıklarının edinilmesi, stres kontrolü, düzenli egzersiz, yaşa uygun kontrol ve değerlendirmeler (doktorunuzun belirlediği, yaş ve risk durumunuza göre belirlenen mamografi ve ultrasonografi sıklığı) meme kanserine yakalanma riskini azaltarak, meme kanserinin erken teşhisi ve tedavisine olanak sağlar.

Memede şişlik, meme ucunda akıntı veya kanama, meme derisinde portakal kabuğu görünümü, koltuk altında ve/veya memede kitleler, memede oluşan ağrı, meme başında renk değişikliği, bir memenin diğer memeden farklı görünmesi, morluk veya yara görünümü, meme başında içe çekilme gibi bulgular meme kanserinin belirtisi olabilir. Bu belirtilerin varlığında mutlaka doktorunuza başvurmanız gerekmektedir.

Bilgilendirme amaçlıdır. Lütfen tanı ve tedavi için hekiminize danışınız.

Talatpaşa Laboratuvarlar Grubu Biyokimya Uzmanı
Profesör Dr. Ahmet VAR