Bipolar Bozukluk Ve Lityum Kan Düzeyi

Bipolar bozukluk, maniden (aşırı hareketlilik, öfke artışı, aşırı para harcama, uykusuzluk gibi belirtiler ile başlayan ataklar) depresyona kadar uzanan ruh halindeki aşırı değişiklikler olarak tanımlanan psikiyatrik bir hastalıktır. Bipolar bozukluk her 100 kişiden birini hayatının bir döneminde etkilemektedir. Ülkemizde sık görülmektedir.

Lityum, bipolar hastalık tanısı almış hastalarda kullanılan bir ilaçtır. Lityum tedavisi alan hastaların psikiyatri uzmanları tarafından, ilaca başlamadan önce ve tedavi sırasında belirli aralıklarla lityum kan düzeylerine bakılması gerekmektedir. Doz ayarlaması kandaki lityum düzeyine göre planlanmaktadır. Lityum tedavisi en çok böbrekleri ve tiroit hormonlarını etkilemektedir. Bu nedenle tedavi sırasında ve tedaviye başlanmadan önce doktorunuz sizden böbrek fonksiyon testlerinizi, karaciğer fonksiyon testlerinizi ve tiroid hormonlarınızın değerlendirilmesine yönelik tetkikleri isteyebilir.

Lityum tedavisi sırasında dilde yanma, ağızda metalik tat, ishal, kilo alımı, deride döküntü, saç dökülmesi, ödem, bulantı, kusma, ellerde titreme, fazla su içme ve fazla idrara çıkma gibi yan etkiler görülebilir. Bipolar Bozukluğu olan hastaların tedavisinin asıl amacı ilaç kullanımı ile yaşam standartlarının, hastalık ataklarının azaltılarak veya ortadan kaldırılarak iyileştirilmesidir. Bu nedenle ilaca uyum oldukça önemlidir. İlaç yan etkilerinin iyi izlenmesi, rutin kan tetkiklerinin düzenli aralıklarla izlenmesi, yan etkilerin hekim ile paylaşılması, oluşabilecek yan etkilerin önlenmesinde ve tedavinin devamlılığında oldukça değerlidir. Hastaların ilaçlarını kendi kendilerine kesmeleri, değiştirmeleri, doz değişiklikleri yapmaları tehlikeli sonuçlar yaratabilir.

Lityum testi için alınan kan örneği laboratuvarda santrifüj edilerek serum elde edilir. Lityum testi bu serumda yapılır.

Lityum Kan Düzeyi Bakılacak Olan Kişilerde Test Öncesi Hazırlık

Lityum testi için kan örneğinin alınma zamanı çok önemlidir. Çünkü ilacın içilmesinden sonra kan dolaşımında bulunan düzeyi dalgalanma gösterir. Bu sebeple lityum testi için kan hep günün aynı zamanında alınmalı, son ilaç içme zamanı kan alımından 10-12 saat önce olmalıdır. Kan testiniz yapıldıktan sonra ilaçlarınızı doktorunuzun önerdiği dozda ve saatte almaya devam edebilirsiniz.

Bilgilendirme amaçlıdır. Lütfen tanı ve tedavi için hekiminize danışınız.

Talatpaşa Laboratuvarlar Grubu Biyokimya Uzmanı
Profesör Dr. Ahmet VAR