Fonksiyonel Tıp
Fonksiyonel Tıp; sağlık hizmetlerine kişiselleştirilmiş, kök nedene dayalı bir tıp yaklaşımıdır. Fonksiyonel tıp hekimleri, genetik, hormonal değişiklikler ve diğer yaşam tarzı bileşenleri gibi faktörleri, hastalıkların potansiyel nedenleri arasında görürler ve tedavilerini bu faktörlerin düzenlenmesi, eksikliklerin yerine konması ve altta yatan kök nedenlerin düzeltilmesi olarak planlarlar. Fonksiyonel tıp randevuları tipik poliklinik randevulardan çok daha derinlemesinedir. Vücudunuzun kapsamlı bir şekilde ne kadar iyi performans gösterdiğini gözden geçirmek için ayrıntılı bir giriş ve bir dizi özel laboratuvar testi içerir.
Kendinizi iyi hissetmediğinizde atılacak ilk adım, sebebin ne olduğunu bulmaktır. Herşeyi doğru yaptığınızı düşünüyorsunuz ama hala kilo vermekte zorlanıyor musunuz? Her zaman yorgun musun? Düşük libidodan mı şikayetçisiniz? Bu semptomlara neden olan çok sayıda etken olabilir. Vücudunuzun size söyleyebileceği çok fazla bilgi vardır, bu nedenle test yaptırıp sorunun kökenini ortaya çıkarmak önemlidir. Fonksiyonel tıp testleri, vücudunuzun işlevlerini değerlendirmek ve sağlık durumunuzu anlamak için kullanılan bir dizi test ve değerlendirme yöntemini ifade eder. Bu tür testler, kişinin genel sağlık durumunu bütünsel olarak anlamak, hastalıkların erken tespit ve önlenmesini başarmak ve kişiselleştirilmiş tedavinin hazırlanması konularında hekime yardımcı olur.
Doktorunuz tarafından düzenlenen standart kan testleri, vücudunuzda olup bitenlerin genel bir resmini elde etmek için yararlı bir ilk adımdır. Fakat fonksiyonel tıp uygulayıcıları, standart laboratuvar test sonuçlarının, hastanın durumunu anlamak için yetersiz bilgiye sahip olabileceğini düşünmektedir. Standart kan testleri, sisteminizin tam olarak nerede kapalı olduğunu belirlemek için gereken spesifiklikten yoksun olma eğilimindedir ve sağlık sorunlarınızın vücudunuzdaki açıklanmayan diğer sistemlerden kaynaklanabileceği veya bu sistemler üzerinde bir etkiye sahip olabileceği gerçeğini gözden kaçırabilir. Üstelik standart laboratuvar referans aralıkları geniş olma eğilimindedir, bu da hastalığın ilerlemesinin tespit edilememesi olasılığının daha yüksek olduğu anlamına gelir. Bu düşüncelerle fonksiyonel tıp uygulayıcıları, hastalarına geniş bir perspektiften bakmak için daha derinlemesine laboratuvar tetkikleri istemektedirler. Fonksiyonel testler organizmada sorun yaratabilecek belirli metabolik alanları belirlemek için tasarlanmıştır. Her hastanın kendine özgü biyokimyası, genetiği ve sağlık durumu vardır. Bu testler, dengesi bozulan sistemleri, dengeyi geri getirmek için gerekli olan tedavinin hedef noktalarını daraltmaya hizmet eder. Öte yandan fonksiyonel laboratuvar testleri, ortalama nüfusa dayalı standart bir aralıktan ziyade genellikle optimal sağlığı temsil eden çok daha dar aralıklara sahiptir. Bu, işlev bozukluğunu gösteren belirteçlerin erkenden tespit edilebileceği ve hastalığın ilerlemesini tersine çevirme veya durdurma şansının daha yüksek olduğu anlamına gelir.
Fonksiyonel laboratuvar testleri, vücuttaki dengesizlikleri ve sorunlu alanları belirlemede oldukça etkilidir. Bu testler farklı sistemlerdeki çok çeşitli patojenik, besinsel ve biyokimyasal belirteçleri içerir ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere çok çeşitli semptomları ve durumları kapsar:
Otoimmünite
Kardiyovasküler sorunlar
İnfertilite
Gıda alerjileri ve intoleransları
Bağırsak sağlığı – örneğin şişkinlik, asit reflü, hazımsızlık, IBS, IBD, SIBO, sızdıran bağırsak, Chron's
Hormonal dengesizlikler – tiroid, adrenaller, menopoz
Metabolik koşullar
Cilt rahatsızlıkları – örneğin egzama, sedef hastalığı, rosacea
Fiyatları değişen birçok farklı test türü vardır, ancak fonksiyonel tıp uygulayıcınız durumunuza, semptomlarınıza ve bütçenize bağlı olarak sizin için doğru olan panelleri önerebilecektir.
İşte doktorunuzun önerebileceği fonksiyonel tıp testleri:
Hormonal dengesizlikler adrenal yorgunluk, iltihaplanma, diyabet, obezite ve cinsel işlev bozukluğundan kalp hastalığına kadar sağlık sorunlarına neden olabilir. Hormonal dengenin değerlendirilmesi için kan veya tükürük testleri yapılır. Tükürükte kortizol ve DHEA hormonlarının ölçülmesi özellikle Hipotalamik-Hipofiz-Adrenal (HPA) eksen değerlendirilmesinde çok değerlidir. Ayrıca hormon testleri ile bireyin tiroid, cinsel işlev bozuklukları, stres yükü, duygu durum bozuklukları, yorgunluk, uyku sorunları, kilo sorunları ve kardiyovaskuler hastalıklar, kadınlarda adet öncesi sendrom, erkeklerde prostat gibi birçok fonksiyonlar değerlendirilir.
Ayrıca ülkemizde henüz yaygın olmamakla birlikte kurutulmuş idrarı değerlendirerek hem kadınlarda hem de erkeklerde cinsiyet ve adrenal hormonlarının değerlendirmesine olanak sağlayan Dutch Testi de hormonal testler arasında değerlendirilmektedir.
Bu kan testleri vücut fonksiyonlarınızın tüm yönlerini ölçer: böbrek, tiroid, karaciğer, kan şekeri, elektrolitler ve daha fazlası. Kapsamlı fonksiyonel kan testleri, kişinin sağlık durumu, yaşı, özgeçmişi ve soygeçmişi ile ilgili olarak spesifik belirteçleri aramak için özelleştirilebilir. Bu testin en büyük yararı potansiyel sorunlu alanlara ilişkin fikir vermesidir. Bu, bireye sorun büyümeden önce önleyici tedbirler alma fırsatı verir.
Bağırsak fonksiyonunu değerlendirmek için yapılan testlerdir. Kapsamlı dışkı analizi, sindirim sağlığını değerlendirmek ve bağırsak mikrobiyotası, sindirim, emilim ve inflamasyon belirteçlerindeki dengesizlikleri ortaya çıkarmak için çok etkili bir yöntemdir. Yararlı ve zararlı bakteriler, parazitler, aşırı maya çoğalması ve sindirim enzimi işlevi gibi çeşitli yönleri analiz eden bu test, bağırsak sağlığınızı optimize etme ve sindirimle ilgili endişelerinizi çözme konusunda değerli bilgiler sağlar. Bir kişinin bağırsak sağlığı, genel sağlığı ile çok yakından ilişkilidir. Bu nedenle fonksiyonel tıp uygulayıcılarının ana ilgi merkezlerinden biri sindirim sistemi sağlığıdır.
Şişkinlik, asit reflü, hazımsızlık ve mide krampları gibi sindirim semptomları, fonksiyonel tıp pratiğinde en sık görülen şikayetler arasındadır ve IBS, SIBO (İnce Bağırsakta Bakteriyel Aşırı Büyüme, huzursuz bağırsak sendromu veya bağırsak geçirgenliği (sızdıran bağırsak, leaky gut) gibi gastrointestinal rahatsızlıklardan kaynaklanabilir. En yaygın bağırsak sağlığı testlerinden bazıları şunlardır:
Kapsamlı bir dışkı profili testi, mikrobiyal ekosistemimiz, mikrop çeşitliliği ve dengesizlikleri, sindirim fonksiyonu ve bağırsak iltihabı hakkında değerli bilgiler sağlar. Bu profil, birçok yaygın gastrointestinal semptomun yanı sıra GI dışı durumların temel nedeni hakkında da önemli bilgileri ortaya çıkarabilir.
SIBO nefes testi, SIBO hastalığının (ince bağırsakta aşırı bakteri çoğalması) değerlendirilmesinde kullanılır. Bu testte kişiden alınan nefes örneğinden ince bağırsakta oluşan hidrojen ve metan gazları ölçülür. Şişkinlik, gaz, ishal ve kabızlık SIBO'nun yaygın belirtileridir.
Besin intoleransı testleri: Hangi besinlere karşı intoleransınız veya duyarlılığınız olabileceğini belirlemek için yapılan testlerdir. Gıda duyarlılığı gıda alerjisine sahip olmakla aynı durum değildir, gıda alerjileri gibi hayati tehlike oluşturmaz. Bu, yorgunluk, sindirim sorunları, cilt tahrişleri, depresyon ve daha fazlası gibi farklı semptomlar şeklinde ortaya çıkabilir. Hangi gıdaya karşı duyarlı olduğunu bilmek, bağırsak fonksiyonundaki dengesizlikleri ve neden oldukları iltihabın önlenmesinde değerli bir araçtır.
Fonksiyonel tıp uzmanları temel gıdaları ilaç olarak kullanmak ve vücudun tüm besinleri uygun şekilde işlemesini sağlamayı hedeflerler. Çünkü beslenme eksiklikleri birçok farklı türde kronik sağlık sorununun temel nedenidir. Mikro besin testi vücudunuzdaki vitamin, mineral, antioksidan ve amino asit (proteinin yapı taşları) düzeylerini ölçmemize ve değerlendirmemize olanak tanır. Bu sayede gözden kaçabilecek olan mikro besin eksiklikleri ve dengesizlikleri değerlendirilip kişiselleştirilmiş beslenme planları hazırlanabilir. Beslenme dengesizliklerinin düzeltilmesi, optimal sağlığı desteklemek, enerji seviyelerini yükseltmek, bağışıklık fonksiyonunu iyileştirmek için de son derece önemlidir.
Metabolizma hızı, enerji üretimi ve diğer metabolik süreçlerin değerlendirilmesi için yapılır. Metilasyon testi ile kritik biyokimyasal metilasyon yolları değerlendirilir ve kanser riski, kardiyovasküler hastalık, kronik yorgunluk, doğurganlık sorunları, psikiyatrik ve duygudurum bozuklukları ve nörolojik bozuklukları olan kişilerde metilasyon dengesi gözlenerek gerekli destekler ile dengenin sağlıklı sürdürülmesi hedeflenir.
Kişinin genetik yatkınlıklarını ve genetik varyasyonlarını değerlendirmek için kullanılır. Genetik testler bize genetik yatkınlıklarınızı ve bunların sağlığımızı beslenme açısından nasıl etkilediğini anlamamızı sağlayabilir. Metabolizma, besin kullanımı, detoksifikasyon ve daha fazlasıyla ilişkili spesifik genleri analiz eden bu test, vücudunuzun diyet, egzersiz ve yaşam tarzı seçimlerine tepkisini etkileyebilecek potansiyel genetik varyasyonların belirlenmesine yardımcı olur.
Organik Asit Testi, idrarınızdaki metabolik yan ürünleri kontrol eder ve bize besin metabolizmanız, detoksifikasyonunuz, enerji üretiminiz ve bağırsak sağlığınızla ilgili altta yatan dengesizlikleri ortaya çıkarmamıza yardımcı olur.
Omega-3 ve omega-6 yağ asitleri sağlığımızın çeşitli yönlerinde önemli rol oynayan temel yağlardır ve belirli bir dengede bulunmaları gerekir. Omega-3 ve omega-6 oranlarındaki dengesizlikler kronik inflamasyona, kardiyovasküler sorunlara, duygudurum bozukluklarına ve diğer sağlık sorunlarına katkıda bulunabilir.
İster yağlı balık, keten tohumu veya besin takviyeleri yoluyla omega-3 alımını artırmanız, ister işlenmiş gıdalar ve bitkisel yağlardan aşırı omega-6 tüketimini azaltmanız gerekiyorsa, Omega testi sizi ideal yağ asidi dengesine ulaşma konusunda yönlendirir.
Kardiyovasküler risk faktörlerini değerlendirmek için lipit profilinizin geniş bir şekilde araştırılmalıdır. Bu testlerde geleneksel ve fonksiyonel laboratuvar biyobelirteçleri birlikte istenir. Genellikle değerlendirilen biyobelirteçler şunları içerir: Apo B/Apo A1 oranı, TC/HDL oranı, Lp(a), LDL, homosistein, total kolesterol, trigliseritler, hs-CRP, HDL, Apo A1 ve Apo B.
Doktorlar, bu testlerden elde edilen bilgileri, kişinin yaşam tarzını, beslenme alışkanlıklarını ve diğer faktörleri dikkate alarak, bireye özgü bir tedavi ve geleceğe yönelik sağlık yönetim planı oluşturmak için kullanabilirler. Bu yaklaşım, hastalıkların kök nedenlerini ele almayı ve sağlığı sürdürmeyi amaçlar.
Fonksiyonel laboratuvarlar, fonksiyonel tıp uygulayıcılarının elinde çok değerli bir araçtır. Uygulayıcıların vücuda daha derin, daha bütünsel bir bakış açısına sahip olmalarına yardımcı olurlar. Bu önleyici yaklaşım, sağlıkları hakkında yanıt arayan hastalara yardımcı olur. Hastalık sürecinde olan kişiler için ise fonksiyonel tıp laboratuvarı analizleri aracılığıyla daha kesin yanıtlar ve umutlar elde edilebilir.
Bilgilendirme amaçlıdır. Lütfen tanı ve tedavi için hekiminize danışınız.
Talatpaşa Laboratuvarlar Grubu Biyokimya Uzmanı
Profesör Dr. Ahmet VAR
|
...
|
| Rev: | 0/03.02.2023 |
| Doc: | PR.001 |
| Doc Rev: | 00/14.02.2023 |
Whatsapp iletişim hatları fiyat alma ve yerinde hizmet, hafta içi 08:00 / 20:00 hafta sonu 08:00 / 19:00 arası hizmet vermektedir.
© Talatpasatip.com. Tüm Hakları Saklıdır.
