HBA1C Hemoglobin A1C Testi (Glikozile Hemoglobin)

Hemoglobin kanda oksijen taşıyan ana proteindir. Kan şekeri artarsa hemoglobine şeker molekülleri kimyasal olarak bağlanır. Biz buna hemoglobinin glikozilasyonu diyoruz. Böylece oluşan moleküle de glikozile hemoglobin (hba1c) denir. Kan şekeri ne kadar artarsa hba1c de o kadar artar.

HBA1C Neden Önemlidir?

Diyabetes Mellitus, tüm dünyadaki en önemli sağlık problemlerinden birisidir. Diyabet hastalığında kan şekeri gün içinde artıp azalabilir, yüksek kan şekeri damarlara zarar verir, özellikle küçük damarlar hasar görür ve kalp, sinir, göz, böbrek hastalıkları ortaya çıkar. Diyabetik hastalardaki ölümlerin çoğundan uzun dönem içerisinde gelişen bu komplikasyonlar sorumludur. Bu komplikasyonların gelişmesinin ve ilerlemesinin önlenmesi de glisemik kontrolle direkt ilişkilidir. Glisemik kontrol, kan glukoz düzeyi ve glikozillenmiş proteinlerin ölçülmesi ile sağlanır. Diyabetik hastalarda kan şekeri gün içinde değişim gösterdiği için sadece ölçüm anındaki durum ile ilgili bilgi vermektedir. Ortalama glukoz düzeyi ile ilgili bilgi vermemektedir. Hba1c ise kanda 120 gün yani 3 ay boyunca kalır ve bize 3 aylık kan şekerinin ortalamasını verir. Başka bir deyişle hba1c, 3 aylık kan şekeri bilançosudur ve kan şekerinin iyi kontrol edilip edilmediğini gösterir. Hastanın tedavi ve diyetine uyup uymadığı, uygulanan tedavinin etkinliği konusunda uyarıcıdır. Diyabet hastalarının mutlaka bir Endokrin Uzmanı doktor tarafından kontrol altında tutulması gerekmektedir.

HBA1C Hangi Aralılarda Olmalıdır?

Normal insanda hba1c değeri % 4 ila 6 arasındadır yani ortalama kan şekeri 60 ila 120 mg / dl anlamına gelir.

Diyabetli Hastalarda hba1c Değeri

Fakat Kabaca Söylemek Gerekirse Diyabetli Bir Hastada hba1c Değeri

% 4 – 6 ise hasta şekerini çok iyi kontrol ediyor,
% 6 – 8 ise hasta şekerini orta düzeyde kontrol edebiliyor,
% 8 – 9 ise hasta şekerini kötü kontrol ediyor diyabete bağlı hastalıklar çıkabilir,
> %9 ise hasta şekerini kontrol edemiyor risk çok yüksek anlamına gelir.

İyi Kontrol Edilmiş Bir Diyabette ;

Diyabete bağlı göz hastalıkları % 76,
Sinir hastalıkları % 60 ve
Böbrek hastalıkları % 56 oranında engellenmektedir.

Ülkemizde :

 2 milyon 6 yüz bin diyabet hastası ve
 2 milyon diyabet hastası olduğunu bilmeyen insan bulunmaktadır.

Diyabet ve diyabete bağlı hastalıklar en önemli ölüm sebeplerinin başında yer almaktadır. Diyaliz hastalarının neredeyse yarısı diyabet hastasıdır ve 50 yaş altında kalp krizinden ölen hastaların neredeyse yarısında diyabet vardır. Diyabette şeker kontrolünü gösteren en önemli test hba1c testidir.

Diyabetliler Ne Kadar Zamanda Bir HbA1c Yaptırmalıdır?

HBA1C tahlili insülin kullanan diyabetlilerde yılda en az 4 kez, insülin kullanmayan diyabetlilerde ise yılda en az 2 kez bakılmalıdır.

Bilgilendirme amaçlıdır. Lütfen tanı ve tedavi için hekiminize danışınız.

Talatpaşa Laboratuvarlar Grubu Biyokimya Uzmanı
Profesör Dr. Ahmet VAR