SIBO Nefes Testi

İnce bağırsakta aşırı bakteri üremesi (Small intestinal bacterial overgrowth-SIBO) ince bağırsaktaki bakteri sayısında artış veya olmaması gereken bir bakterinin ince bağırsakta bulunması olarak tanımlanır. Çoğalan bakteriler zararlı veya faydalı bakteriler olabilir, fakat hangisi olura olsun sağlığa zarar verir.

SIBO farkındalığı son on yılda hızla artmıştır. SIBO’nun , huzursuz bağırsak sendromu, duygu durum bozuklukları, otoimmün hastalıklar ve cilt hastalıkları ile bağlantılı olduğu artık net olarak ortaya konulmuştur.   

SIBO Risk Faktörleri

SIBO, Çölyak, Crohn veya Huzursuz Bağırsak Sendromu gibi gastrointestinal bozuklukları olan hastalarda normal kişilere göre daha yaygındır. SIBO için risk faktörleri arasında antiasit ilaçların kronik kullanımı, kronik pankratit, diyabet ve bağışıklık sisteminin zayıflaması sayılabilir. 

SIBO'nun bakteriyel çoğalmaya karşı bir veya daha fazla savunma mekanizmasının zayıflamaya başlaması ile geliştiği ortaya konmuştur.

Bu zayıflayan savunma mekanizmaları şunlardır:

Bakterileri midede yok eden mide asidinin azalması,

Bağırsakları temizleyen ileri yönlü bağırsak hareketlerinin azalması,

Bakteriyel çoğalmayı durduran antikorların ve pankreas salgılarının yetersizliği,

Kalın bağırsak içeriklerinin geri kaçışını engelleyen bariyer fonksiyonunun bozulması. 

SIBO’nun Semptomları

SIBO sıklıkla spesifik olmayan sindirim bulguları içerir. Bu bulgular, besinlerle alınan bazı karbonhidratların bakterilerce fermantasyonu sonucu meydana gelir. Kronik ishal, kabızlık, karında şişkinlik, kramp, mide bulantısı, asit reflü, mide gazı ve geğirme yaygın bulgulardır.

SIBO ilerledikçe kilo kaybı, yetersiz beslenme ve kemik erimesi gibi sindirim bozukluğu belirtileri baskın olabilir. Bağırsaklarımızda bulunan koruyucu bariyerin çoğalan bakterilerce bozulması sistemik semptomları ortaya çıkabilir: Eklem ağrıları, deri döküntüleri, ruh hali değişiklikleri, yorgunluk veya Hashimato gibi Otoimmün Hastalıklar eşlik edebilir.

Bazı vakalarda SIBO varlığının ilk ipucu laboratuvar sonuçlarındaki sapmalardır. İnce bağırsakta çoğalan bakteriler, demir depolarını ve B12 vitamin düzeylerini azaltarak anemiye neden olur. Aynı zamanda A, E ve D gibi yağda çözünen vitaminlerin eksikliği meydana gelir. Buna karşın vitamin K ve Folat düzeyleri bakteriyel üretim sonucu yükselebilir.

SIBO’yu Düşündüren Klinik İpuçları

Antibiyotik kullanımı sonrası sindirim problemlerinde geçici iyileşme

Prebiyotikler veya probiyotikler ile kronik sindirim problemlerinin kötüleşmesi (prebiyotikler bakteriyel çoğalmayı arttırır)

Yüksek lifli bir diyetle kabızlığın kötüleşmesi (lif bakteri üremesini hızlandırır)

Çölyak hastalığı olanlarda glutensiz diyet tedavisi ile yetersiz iyileşme

SIBO Tanısı - Hidrojen/Metan Nefes Testi

Nefes testi, sindirilen şekerlerin ince bağırsaktaki bakteriler tarafından fermente edilerek hidrojen ve metan gazlarının oluşması ve bu gazların kan dolaşımına karışarak ardından solunum havasına salınması konseptine dayanır. Hidrojen ve metan gazları sağlıklı insanların sadece kalın bağırsaklarında üretilirken, SIBO’lu hastaların ince bağırsağında da üretim gerçekleşir. 

SIBO testi için 10 g laktuloz 1 su bardağı su ile önerilmektedir. Hasta başlangıç solunum hava örneğini toplar, ardından laktulozlu suyu içer. Sonrasında hasta 2 saat boyunca her 20 dakikada bir soluduğu hava örneğini toplar.  

SIBO Nefes Testi Diğer Tanı Testlerine Kıyasla Hangi Avantajı Sunmaktadır?

İnce bağırsak sıvısının (kültür ve bakteri sayımı için) aspirasyonu SIBO tanısı için geçerli altın standart olarak düşünülmekle beraber karmaşık ve invazif teknik gerektirdiğinden ve maliyeti yüksek olduğundan rutinde uygulanmaz. Sonuç olarak, uzmanlar ince bağırsakta aşırı bakteri üremesinin tanısı için nefes testini önermektedir.

Test Öncesinde Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar

* Aktif bir üst solunum yolu/ boğaz enfeksiyonunuz varsa test yapmayı erteleyin.

* Test öncesinde en az 2 saat süreyle ve test boyunca, sigara içmeyin ve sigara dumanına maruz kalmayın. Test için yaklaşık 2 saat boyunca belli aralıklarla nefes örneği vereceksiniz. Teste başlamadan önceki 1. saatten başlayarak test bitene dek uyumanız, uyuklamanız ya da aşırı bir egzersiz yapmanız uygun değildir.

* Endoskopi ya da lavman yapılmışsa, testin yapılabilmesi için en az 1 ay geçmelidir.

* Bir antibiyotik kullanmış iseniz SİBO testinin yapılabilmesi için en az 1 ay geçmelidir.

* Testten önceki 1 haftada: kabızlık için müshil türü bir ilaç, Talcid ya da Rennie gibi alüminyumlu bir anti-asit ya da magnezyum hidroksit, magnezi kalsine kullanmamış olmalısınız.

* Testten önceki 24 saat boyunca hiçbir şekilde, bir parça bile olsa sebze ya da meyve yemeyiniz!

* Testten önceki 24 saat boyunca lifli gıdaların tamamının tüketimi yasaktır.

* Testten önceki 24 saat boyunca şekerli yiyeceklerin tüketimleri yasaktır.

* Teste başlamadan önce 12 saat boyunca aç kalmanız gerekiyor. 12 saat hiçbir şey yemeyin ve su dışında bir şey içmeyin.

* Testten önceki 2 gün boyunca kesinlikle probiyotik ya da prebiyotik almayın.

* Teste başlamadan önce 72 saat boyunca alkol kullanmamış olmanız gerekiyor.

Test Günü Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar

* Test günü sakız çiğnemeyin.

* Test günü sabahı, test süreciniz bitene dek, gerçekten şart olanlar dışında hiçbir ilaç ya da destek ürün kullanmayın.

* Test öncesinde diş macunu ya da bir kimyasal kullanmadan sadece fırça ile dişlerinizi fırçalayın. Dilinizi de fırça ile elinizden geldiğince fırçalayın. İşiniz bitince ağzınızı su ile çalkalayıp temizleyin.

* Testinizi yaparken alkol ile temizlenmiş bir odada olmamanız ve ellerinize de Alkollü bir temizlik malzemesi değmemiş olması gerekmektedir.

Test Öncesi Diyet Listesi

Testten önceki 24 saat boyunca belirli bazı gıdaların tüketiminde sakınca yoktur, yiyeceklerinizi sadece aşağıda belirtilen gıdalar arasından seçebilirsiniz:

Yiyecekler

* Tavuk (soslu değil, sadece tuz ve karabiber ile)

* Balık, Tavuk veya Hindi

* Beyaz ekmek

* Beyaz pirinç pilavı (mümkün olduğunca az yağlı)

* Yumurta

Testten önceki 24 saat boyunca hiçbir şekilde, bir parça bile olsa sebze ya da meyve yemeyiniz.

İçecekler

* Su, sade kahve, çay (Lütfen şeker, tatlandırıcı ve süt kullanmayınız.)

Teste başlamadan önceki 12 saat boyunca ise aç kalmalısınız. Testi günün hangi saatinde yapacağınızın bir önemi olmasa da 12 saat açlık gerektiğinden SİBO testinin sabah yapılması daha kolaydır.

SİBO Testi İçin Nefes Numuneleri 2 Şekilde Alınabilir:

Evde: Kolay örnek alım Kiti (Easy Home Kiti) kullanarak nefes numunelerini kendiniz alıp Talatpaşa Laboratuvarlar gurubuna gönderebilirsiniz.

Laboratuvarımızda: SİBO uzmanlarımız tarafından Laboratuvarımızda nefes örneklerinizi verebilirsiniz.

Randevu almayı ve Alkol içermeyen bir ağız antiseptiğini yanınızda getirmeyi unutmayınız.

Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

1) Antibiyotik

Antibiyotikler SIBO semptomlarının primer tedavisidir. Ancak bununla birlikte, çalışmalar  şeker ve laktoz sınırlama gibi diyet değişikliklerinin de bakteri üremesinin azaltılmasına yardımcı olabileceğini göstermektedir.

2) Diyet

Antibiyotiklerle birlikte SIBO diyeti uygulamak iyileşmeyi hızlandırarak rahatsız edici semptomları ortadan kaldırabilir. Dengeli, besleyici bir diyet izleyin.

SIBO diyeti, sindirim sistemindeki iltihaplanmayı ve ince bağırsaktaki bakteri üremesini azaltmak için verilen kademeli bir eliminasyon diyetidir. Genellikle 2-6 hafta sürer. Etkili bir tedavi yöntemi olarak görülmesine rağmen, SIBO diyeti semptomları giderebilir ancak altta yatan nedeni tedavi etmeyebilir.

Bazı durumlarda, yalnızca şekerlerin elimine edilmesi semptomları kolaylaştırabilir. Sıklıkla FODMAP gibi sindirimi zor olan karbonhidratların elimine edildiği bir diyet önerilir. SIBO diyeti sırasında, su içmek ağrıyı azaltır ve sindirimi kolaylaştırır. Akut dönemde düşük FODMAP diyeti uygulanmalıdır. Belirtiler hafiflediğinde, FODMAP’leri diyete geri eklemek önemlidir. Bu sayede sağlıklı bakteri kaybı önlenecektir. Diyette herhangi bir değişiklik yapmadan veya yeni bir tedavi uygulamadan önce, doktor ve diyetisyene danışılmalıdır.

“SIBO Nefes Testi” İzmir’de sadece Talatpaşa Laboratuvarlarında 

Eğer siz SIBO belirtileri taşıdığınızı düşünüyorsanız veya hekiminiz sizde SIBO varlığından kuşkulanmış ise Talatpaşa Laboratuvarlarında Hidrojen/Metan Testini yaptırabilirsiniz. Nefes testi için gerekli solunum hava örneğini size sağladığımız ev kiti yardımı ile kendi ev ortamınızda kolayca toplayabilirsiniz. Dilerseniz laboratuvarımızdan randevu alıp uzman personelimiz yardımı ile de Mavişehir veya Alsancak şubelerimizde nefes örneğinizi verebilirsiniz.

Bilgilendirme amaçlıdır. Lütfen tanı ve tedavi için hekiminize danışınız.

Talatpaşa Laboratuvarlar Grubu Biyokimya Uzmanı
Profesör Dr. Ahmet VAR